ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΕ.ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚOΣΜΟ • online // ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΕ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚOΣΜΟ • online // ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΕ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚOΣΜΟ • online
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ουσιαστικό[επεξεργασία]. κιόσκι ουδέτερο (πληθυντικός : κιόσκια).// κιόσκι < τουρκική köşk < περσική kōşk كوشك. [από το Βικιλεξικό]

Το κιόσκι.... ένα βήμα μπροστά

Το κιόσκι.... ένα βήμα μπροστά
Οι ’Ελληνες…δέχονται όλους τους αδικημένους ξένους και όλους τους εξωρισμένους από την πατρίδα των δι’ αιτίαν της Ελευθερίας». Ρήσεις του Ρήγα Βελεστινλή

Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

Handelsblatt: Η οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα θα χειροτερεύσει το 2016

  Διεθνή  


“Μαύρο” βλέπει το 2016 για την Ελλάδα η εφημερίδα Handelsblatt, υποστηρίζοντας πως η οικονομική κατάσταση θα χειροτερεύσει το 2016, ενώ χαρακτηρίζει τους Έλληνες ως “απογοητευμένο λαό”.
“Από το ξεκίνημα της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα το 2009 το πραγματικό εισόδημα των Ελλήνων μειώθηκε κατά 25%, ενώ ένας στους τέσσερις είναι άνεργος.
Η συνέπεια αυτού είναι ότι οι πολίτες χρωστούν στο ελληνικό δημόσιο 83,6 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τις καταγεγραμμένες οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων στο κράτος και τα ταμεία”, υπογραμμίζει το δημοσίευμα.

“Το γεγονός ότι πολλοί Έλληνες έχουν χρήματα μόνο για τα απαραίτητα είχε αντίκτυπο και στο λιανικό εμπόριο κατά την περίοδο των γιορτών.
Η κυβέρνηση προβλέπει για του χρόνου περιορισμό της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1%, συρρίκνωση των επενδύσεων κατά 3.7% και μείωση του ΑΕΠ κατά 0,7%”, αναφέρει χαρακτηριστικά η Handelsblatt.

___________________
http://ysterografa.gr/

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2015

Ντάριο Φο: Μήνυμα προς αγανακτισμένους

  σκέψεις // απόψεις  



Σ’ έναν καπιταλιστή δεν πρέπει ποτέ να λες: «αχ, σας παρακαλώ, θα μπορούσατε λιγάκι να μου κάνετε λίγο χώρο ν’ αναπνεύσω κι εγώ; Θα μπορούσατε να είστε λίγο πιο καλός, με λίγη περισσότερη κατανόηση; Ας συμφωνήσουμε…»
Όχι. Ο μόνος τρόπος για να μιλήσεις μαζί τους είναι να τους στριμώξεις στον καμπινέ, να τους χώσεις το κεφάλι μέσα στη λεκάνη και να τραβήξεις το καζανάκι. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο, ίσως με λιγότερο φανταχτερές βιτρίνες, ίσως με λιγότερες λεωφόρους, αλλά με λιγότερες λιμουζίνες, με λιγότερους απατεώνες. Τους πραγματικούς απατεώνες, αυτούς τους μισάνθρωπους με τις χοντρές κοιλιές. Κι έτσι θα είχαμε δικαιοσύνη.
Έτσι, εμείς που βγάζουμε πάντα το φίδι απ’ την τρύπα για τους άλλους, θα μπορούμε επιτέλους να σκεφτούμε και τον εαυτό μας. Να κτίζουμε σπίτια που να ανήκουν σε μας…
Να ζούμε μια ζωή που θά ‘ναι ολότελα δική μας.
Να ζούμε σαν ολοκληρωμένοι άνθρωποι τέλος πάντων.
Να ζούμε σ’ έναν κόσμο όπου η επιθυμία σου να γελάσεις, ξεσπάει από μέσα σου σα γιορτή, η επιθυμία να παίξεις και να γιορτάσεις…
κι επιτέλους να κάνεις μια δουλειά που να σ’ ευχαριστεί… σαν κανονικοί άνθρωποι κι όχι σαν ζώα που ζουν και υπάρχουν χωρίς χαρά και φαντασία.
Ένας κόσμος όπου μπορεί κανείς να δει ξανά ότι υπάρχει ακόμη ένας ουρανός… τα λουλούδια που ανθίζουν… ότι ακόμα υπάρχει άνοιξη… και τα κορίτσια που γελούν και τραγουδούν.
Και όταν μια μέρα πεθάνεις, δε θα πεθάνεις σαν γέρος, πεταμένος σαν στημένη λεμονόκουπα, αλλά σαν άνθρωπος που έζησε ελεύθερος κι ευχαριστημένος μαζί με τους άλλους ανθρώπους…”

__________________

Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2015

«Φ.Ε.Κ.+Τέχνη» είναι ο τίτλος της εικαστικής έκθεσης που οργανώνεται στο ισόγειο του Εθνικού Τυπογραφείου, από την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου ώς τις 10 Φεβρουαρίου.

Το Εθνικό Τυπογραφείο τυπώνει... Τέχνη

ethniko_typografeio.jpg

Εθνικό ΤυπογραφείοΜε την έκθεση επιχειρείται να γνωρίσει το ευρύ κοινό το Εθνικό Τυπογραφείο
Συντάκτης:
Στέργιος Ζιαμπάκας*


«Φ.Ε.Κ.+Τέχνη» είναι ο τίτλος της εικαστικής έκθεσης που οργανώνεται στο ισόγειο του Εθνικού Τυπογραφείου, από την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου ώς τις 10 Φεβρουαρίου.
Επιλέχθηκε αυτός ο χώρος παρουσίασης, ώστε τα έργα να αλληλεπιδράσουν με το αυθεντικό περιβάλλον και την εργασιακή καθημερινότητα στο Τυπογραφείο, με τη φιλοδοξία να προκληθεί μια διαφορετική και ειλικρινής συγκίνηση στον επισκέπτη. 30+11 δημιουργοί εμπνέονται από τη διαδικασία έκδοσης των Φύλλων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ) και την ιστορία του Τυπογραφείου.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΟΥΜΑΣ, «Printing imagination», μεικτή τεχνική σε καμβά | 
Παρουσιάζονται τα έργα 30 διακεκριμένων καλλιτεχνών και 11 εργαζομένων του Τυπογραφείου, σε συνέχεια της έκθεσης «Το Εθνικό Τυπογραφείο με μια άλλη ματιά».
Με την έκθεση επιχειρείται να γνωρίσει το ευρύ κοινό το Εθνικό Τυπογραφείο. Κύρια αποστολή αυτής της αυτοτελούς υπηρεσίας είναι η έντυπη και ηλεκτρονική έκδοση και κυκλοφορία των ΦΕΚ και η κάλυψη των εκτυπωτικών αναγκών του Δημοσίου.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΗΣ, «Βύρων και Ελληνικά Χρονικά», μεικτή τεχνική 

Ρόλος αναμφισβήτητα κομβικός στη λειτουργία του κράτους δικαίου: διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών στην κοινωνική και οικονομική ζωή, παρέχοντάς τους εγκαίρως την απαιτούμενη πληροφόρηση για όλες τις πράξεις της εκάστοτε κυβέρνησης και της Δημόσιας Διοίκησης.
Για όσους προτιμούν την αποτύπωση της πραγματικότητας σε αριθμούς, ιδού πώς επιβεβαιώνεται η στενή σχέση κοινωνίας-Τυπογραφείου: Καθημερινά, κατά μέσο όρο, η υπηρεσία δέχεται 500 τηλεφωνικές κλήσεις και 60-70 επισκέψεις πολιτών για πρόσθετες πληροφορίες ή αντίγραφα ΦΕΚ.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΔΑΜΑΚΗΣ, «Ναύπλιο 1833», ακριλικά σε μουσαμά | 
Στην κορυφή της ζήτησης, πολεοδομικοί νόμοι, ΦΕΚ ανώνυμων εταιρειών, υπουργικές αποφάσεις κ.ά. Τα δημοφιλέστερα ΦΕΚ στην ιστοσελίδα του Τυπογραφείου (www.et.gr) αποτελούν:
Οι συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις και το «μισθολόγιο-φτωχολόγιο» των δημοσίων υπαλλήλων του νόμου 4024/2011 (ΦΕΚ Α' 226/2011), με 571.000 εμφανίσεις. Το Μεσοπρόθεσμο του Ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α' 222/2012), με 449.000 εμφανίσεις. Ο «Καλλικράτης», Ν. 3852/21010 (ΦΕΚ Α' 87/2010), με 358.000 εμφανίσεις.

Online οι νόμοι

Η ηλεκτρονική έκδοση των ΦΕΚ θεσπίστηκε το 2000. Το Τυπογραφείο ανέκαθεν ακολουθούσε την τεχνολογική πρόοδο. Στο «άλμα» της δεκαετίας του '80, η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών επεκτάθηκε στην εκτυπωτική διαδικασία.
«Με τα κομπιούτερ και τα προγράμματα η εξέλιξη ήταν ραγδαία», θυμάται ο Β. Μαυριδόγλου, ένας από τους παλαιότερους υπαλλήλους του, ξεναγώντας μας στο Μουσείο-Βιβλιοθήκη, όπου φυλάσσονται ως εκθέματα λινοτυπικές μηχανές, χυτήρια μονοτυπίας, χειροκίνητα πιεστήρια που χρησιμοποιήθηκαν έως και πολλές δεκαετίες πριν, αλλά και όσα ΦΕΚ εκδόθηκαν από την ίδρυση της «Εφημερίδος της Κυβερνήσεως». Σε διακριτό σημείο το πρώτο ΦΕΚ που εκδόθηκε στο Ναύπλιο, στις 16 Φεβρουαρίου 1833, σε ελληνική και γερμανική γλώσσα, για είναι κατανοητό και από τον τότε βασιλιά Οθωνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΔΑΜΑΚΗΣ, «Ναύπλιο 1833», ακριλικά σε μουσαμάΓΙΑΝΝΗΣ ΑΔΑΜΑΚΗΣ, «Ναύπλιο 1833», ακριλικά σε μουσαμά | 
Η τεχνολογική εξέλιξη μείωσε θεαματικά τον εκτυπωτικό χρόνο, αλλά κυρίως έκανε ασφαλή την εργασία των υπαλλήλων.
«Πολλοί είναι όσοι είχαν πάθει εγκαύματα πρώτου βαθμού. Φανταστείτε τι μπορεί να προκαλέσει ένα ατύχημα με τον μόλυβδο να πέφτει στη μηχανή σε θερμοκρασία 300 βαθμών Κελσίου», μας περιγράφει ο κ. Μαυριδόγλου. Αυτή τη στιγμή, στελέχη του υπουργείου Πολιτισμού και του Τυπογραφείου συνεργάζονται για την αναβάθμιση του Μουσείου-Βιβλιοθήκης.
Στη σημερινή κοινωνία της πληροφορίας, το Τυπογραφείο ακολουθεί τον βηματισμό της εποχής.
Εχει ψηφιοποιηθεί το 80% παλαιότερων ΦΕΚ και το σύνολο των ΦΕΚ Α' τεύχους, όπου κατατάσσονται σημαντικότατες διοικητικές πράξεις (νόμοι, Προεδρικά Διατάγματα, διεθνείς συμβάσεις ή συμφωνίες της χώρας με άλλα κράτη κ.ά.). Προωθείται η ψηφιοποίηση και των λοιπών ΦΕΚ.
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΤΣΟΓΛΟΥ,  «Ο στοχαστής»ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΤΣΟΓΛΟΥ, «Ο στοχαστής» | 
Παράλληλα, μέσα στον Δεκέμβριο, θα λειτουργήσει νέα υπηρεσία για την ηλεκτρονική αποστολή μη ψηφιοποιημένων ΦΕΚ στον πολίτη, μετά από αίτημά του.
Μεταξύ άλλων, προβλέφθηκε η διάθεση των εντύπων ΦΕΚ σε κάθε ενδιαφερόμενο μέσω ΚΕΠ. Από τον Ιούλιο του 2015 όλα τα προς δημοσίευση κείμενα αποστέλλονται στο Τυπογραφείο μέσω διαδικτύου, επιταχύνοντας έτσι τη διαδικασία. Εχει συντμηθεί ο χρόνος αναμονής για τη δημοσίευση ενός κειμένου στο ΦΕΚ.
Ολα αυτά τους τελευταίους 7 μήνες, επί διοίκησης του σημερινού ειδικού γραμματέα του Εθνικού Τυπογραφείου, Δ. Παπαδημητρόπουλου, με τη στήριξη των αρμόδιων αναπληρωτών υπουργών Γ. Κατρούγκαλου και Χρ. Βερναρδάκη.

Αναβάθμιση

Οπως αναφέρει ο κ. Παπαδημητρόπουλος:
«Καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για καλύτερη ποιότητα και μεγαλύτερη ταχύτητα στη δημοσίευση όλων των κειμένων που μας αποστέλλονται, διότι χωρίς τη δημοσίευση, όπως ξέρετε, οι σημαντικές πολιτικές του κράτους δεν μπορούν να εφαρμοστούν.
»Επιδιώξαμε την αύξηση των εκτυπωτικών εργασιών, στέλνοντας εγκύκλιο σε όλες τις υπηρεσίες, διευκρινίζοντας τις διαδικασίες και τα οφέλη από την ανάθεση των εκτυπωτικών τους εργασιών στο Εθνικό Τυπογραφείο. Βελτιώθηκε η εσωτερική λειτουργία και ενισχύθηκε η στελέχωσή του.
»Γίνεται μεγάλη προσπάθεια αναβάθμισης του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος παραγωγής ΦΕΚ, έργο το οποίο θα εντάξουμε στο ΕΣΠΑ. Ακόμη, προσπαθούμε να ανοιχτούμε στην κοινωνία, αυξάνοντας τον αριθμό των επισκεπτών στο Τυπογραφείο με την ευκαιρία της έκθεσης, γεγονός που θα μας βοηθήσει να προβάλουμε τη δουλειά μας, να μας γνωρίσει ο κόσμος καλύτερα».
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού και του ανοίγματος του Εθνικού Τυπογραφείου στην κοινωνία, προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την αναμόρφωση του τυπογραφικού σχεδιασμού του ΦΕΚ, δηλαδή του layout. «Θα είμαστε ευτυχείς αν υπάρξει μεγάλη συμμετοχή», συμπληρώνει ο κ. Παπαδημητρόπουλος.
Τα παραπάνω συνιστούν μάλλον το δεύτερο «άλμα» του Τυπογραφείου, λαμβάνοντας υπόψη ότι προ λίγων ετών μπήκε στο «στόχαστρο» περιοριστικών πολιτικών. Το έργο του συρρικνώθηκε. Σενάρια ήθελαν την υπερβολική συρρίκνωση της δομής του, κάτι που προφανώς θα οδηγούσε στην εκχώρηση των υπηρεσιών του σε ιδιώτες.
Ας αναλογιστούμε τον αντίκτυπο μιας τέτοιας εξέλιξης στην περίπτωση του δημοψηφίσματος, στην ομαλή διεξαγωγή του οποίου συνεισέφεραν με νυχθημερόν εργασία οι δημόσιοι υπάλληλοι του υποστελεχωμένου Τυπογραφείου, τυπώνοντας 12.000.000 ψηφοδέλτια και κόβοντας άλλα 12.000.000 λευκά, σε απίστευτα λίγες ημέρες.
Απασχολούνται 178 εργαζόμενοι, ενώ το οργανόγραμμα προβλέπει 256 θέσεις. Τη δεκαετία του '90 απασχολούνταν περίπου 400 υπάλληλοι.
Ακόμη, με τη δημοσίευση του 4250/2014 (νόμος Μητσοτάκη), καταργήθηκε η υποχρέωση δημοσίευσης πράξεων Ανώνυμων Εταιρειών και Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης στο αντίστοιχο ΦΕΚ. Υπολογίζεται ότι το Δημόσιο απώλεσε εξαιτίας αυτού ετήσια έσοδα 30.000.000 ευρώ.

Τα εγκαίνια και οι ώρες επίσκεψης της εικαστικής έκθεσης

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη, 17 Δεκεμβρίου, στις 19.00, από τον υπουργό και τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Π. Κουρουμπλή και Χρ. Βερναρδάκη. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου 2016.
Συμμετέχουν οι διακεκριμένοι καλλιτέχνες: Γ. Αδαμάκης, Κ. Βίττης, Σ. Βλαζάκη, Γ. Γιώτσας, Ε. Καζάκου, Μ. Κατζουράκης, Κ. Κατραζάκου, Α. Κυραρίνης, Α. Λίτη, Ε. Λύρα, Κ. Μαρούδα, Β. Μαυριδόγλου, Κ. Ξενάκης. Ι. Ξιφάρα, Ε. Παπαδημητρίου – Αντώνης Π., Ρ. Παπασπύρου, Αρ. Πατσόγλου, Δ. Σεβαστάκης, Ελ. Τζάτζαλος, Γ.Μ. Τουλιάτου, Γ. Τσούμας, Β. Φερεντίνου, Π. Χαραλάμπους, Ε. Χούσου-Μωραΐτη, Γ. Ψυχοπαίδης, F. L'Hotel, S. Rhode, εικαστική πλατφόρμα «Μακρύ Οχημα» (Χ. Κοντοσφύρης, Ε. Πουλιάση, Γ. Βγόντζας), εικαστική ομάδα «Εν Φλω». Επιμέλεια: Λ. Καραπιδάκη.
Ημέρες και ώρες επίσκεψης: Δευτέρα-Τρίτη-Πέμπτη 11.00-13.00 & Τετάρτη-Παρασκευή 17.30-19.30. (Καποδιστρίου 34).
Ανάμεσα στους χορηγούς επικοινωνίας, η «Εφ.Συν.».

Διαγωνισμός ανασχεδιασμού ΦΕΚ

Το Εθνικό Τυπογραφείο προκήρυξε διαγωνισμό αναζητώντας πρωτότυπες προτάσεις για την αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση των ΦΕΚ και του λογοτύπου του.
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι υπάλληλοι του Τυπογραφείου, φοιτητές/σπουδαστές και επαγγελματίες Γραφικών και Καλών Τεχνών.
Καταληκτική προθεσμία υποβολής συμμετοχών και προτάσεων, η 11η Ιανουαρίου 2016 και ώρα 13.30 (αναλυτικά η προκήρυξη στην ιστοσελίδα του Εθνικού Τυπογραφείου: www.et.gr).

Hμερομηνίες σταθμοί

1825 Λειτουργεί η πρώτη δημόσια εκτυπωτική μονάδα στο Ναύπλιο με την ονομασία «Τυπογραφία της Διοικήσεως».
1833 Ιδρύεται η «Εφημερίς της Κυβερνήσεως». Εκδίδεται το διάταγμα «Περί διοργανισμού του Βασιλικού Τυπογραφείου».
1835 Εγκατάσταση του Τυπογραφείου στην Αθήνα, στην οδό Σταδίου.
1862 Ο επαναστατημένος λαός εξαναγκάζει τον Οθωνα σε εγκατάλειψη του θρόνου του. Το «Βασιλικό Τυπογραφείο» μετονομάζεται σε Εθνικό Τυπογραφείο.
1907 Το Εθνικό Τυπογραφείο μεταφέρεται στην οδό Καποδιστρίου 34, όπου στεγάζεται μέχρι σήμερα.
1911 Εισάγονται η λινοτυπία και η μονοτυπία στην παραγωγική διαδικασία.
1952 Ιδρύεται η Σχολή Τυπογραφίας.
1986 Επεκτείνεται σταδιακά η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην παραγωγική διαδικασία.
1995 Δημιουργείται το τεύχος προκηρύξεων ΑΣΕΠ για την αυτοτελή δημοσίευση των προκηρύξεων για διορισμούς στο Δημόσιο.
2000 Ηλεκτρονική έκδοση και κυκλοφορία των ΦΕΚ στο διαδίκτυο στον ιστότοπο:www.et.gr.
2010 Με τη «Διαύγεια», προβλέφθηκε τα ΦΕΚ να διατίθενται δωρεάν από την ιστοσελίδα του Εθνικού Τυπογραφείου.

Πενήντα τέσσερις δημοσιογράφοι κρατούνταν όμηροι στον κόσμο στα τέλη του 2015

Περισσότερες ομηρίες δημοσιογράφων το 2015

omiria-dimosiografou.jpg

Φωτογραφία αρχείου | Dreamstime.com

Πενήντα τέσσερις δημοσιογράφοι κρατούνταν όμηροι στον κόσμο στα τέλη του 2015, ένας αυξημένος αριθμός σε σχέση με το 2014 όπου ήταν 40, αλλά λιγότερες απαγωγές σημειώθηκαν σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους χωρίς Σύνορα (RSF).
Ο απολογισμός δεν περιλαμβάνει τον αριθμό των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν φέτος, ο οποίος θα ανακοινωθεί από τη μη κυβερνητική οργάνωση στα τέλη Δεκεμβρίου.
Η αύξηση του αριθμού των δημοσιογράφων που κρατούνται όμηροι έχει σχέση με τη μεγάλη αύξηση των απαγωγών δημοσιογράφων στην Υεμένη φέτος, αναφέρουν οι RSF.
Η Συρία μετρά για λογαριασμό της το μεγαλύτερο μέρος των δημοσιογράφων που κρατούνται όμηροι από οργανώσεις που δεν συνδέονται με κυβερνήσεις (26). Μόνο το Ισλαμικό Κράτος κρατεί 18 μεταξύ αυτών, κυρίως στη Συρία και στο Ιράκ.
«Σε ορισμένες περιοχές όπου μαίνονται συγκρούσεις, έχει αναπτυχθεί μια πραγματική βιομηχανία ομήρων», δηλώνει ο Κριστόφ Ντελουάρ, γενικός γραμματέας των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα.
Αντίθετα, ο αριθμός των φυλακισμένων δημοσιογράφων μέχρι σήμερα (153) μειώθηκε σε σχέση με πέρυσι (-14%), όπως και ο αριθμός των απαχθέντων δημοσιογράφων (79 απαγωγές), δηλαδή μείωση κατά 34% σε σχέση με το 2014.
«Η Κίνα, η Αίγυπτος, το Ιράν και η Ερυθραία παραμένουν ανάμεσα στις μεγαλύτερες φυλακές του κόσμου για τους δημοσιογράφους», επισημαίνει η MKO.
Οι RSF αποδίδουν τη μείωση των απαγωγών στην ηρεμία στην Ουκρανία, στην οποία είχε καταγραφεί ο μεγαλύτερος αριθμός απαγωγών δημοσιογράφων πέρυσι και όπου ουδεμία καταγράφηκε το 2015.
Το 2015 οκτώ δημοσιογράφοι εξαφανίστηκαν, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΜΚΟ, που εξηγεί ότι ένας δημοσιογράφος θεωρείται αγνοούμενος «όταν δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να καθοριστεί ότι είναι θύμα ανθρωποκτονίας ή απαγωγής και καμιά αξιόπιστη ανάληψη ευθύνης δεν έχει γίνει γνωστή».
Η περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής μετρά συνολικά τον μεγαλύτερο αριθμό εξαφανίσεων δημοσιογράφων. «Η αβεβαιότητα που πλανάται για την τύχη αγνοουμένων συνιστά ένα τρομακτικό όπλο αποτροπής για όσους θα ήθελαν να μεταβούν σε αποστολή σε επικίνδυνες περιοχές», υπογραμμίζουν οι RSF.

Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2015

Επεκτείνεται το πρόγραμμα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης

Επεκτείνεται το πρόγραμμα για την αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και μέσα στο 2016, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Ο Δημήτρης Καρελλάς, μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή, δήλωσε ότι τα χρήματα που απαιτούνται για το πρόγραμμα έχουν ήδη καταβληθεί και ότι θα συνεχιστεί αμέσως μόλις λήξει, δηλαδή τον Μάρτιο του 2016.
Ο ίδιος είπε ότι έμειναν εκτός προγράμματος 70.000 νοικοκυριά, παρά το γεγονός ότι είχε εγκριθεί η παροχή, λόγω έλλειψης πόρων ενώ τόνισε ότι, μέχρι στιγμής, έχουν λάβει την κάρτα σίτισης 145.000 νοικοκυριά.
Ο γενικός γραμματέας αναφέρθηκε επίσης και στο πιλοτικό πρόγραμμα χορήγησης δεκατιανού σε 64 σχολεία και σε περίπου 11.000 παιδιά σε φτωχές περιοχές της Αττικής, δηλώνοντας ταυτόχρονα την επιθυμία του υπουργείου να παράσχει ένα ζεστό γεύμα σε όλους τους μαθητές μέσα στο 2016, με χρήματα που έχουν ήδη συγκεντρωθεί από δωρεές, επιθυμία η οποία φαίνεται να είναι πιο αναγκαία από ποτέ καθώς ο Δ. Καρελλάς έκανε λόγο για 200.000 μαθητές, σε σύνολο 600.000, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υποσιτισμού στην Ελλάδα.

Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015

Μια ανατριχιαστική ομολογία δεκάδων εγκλημάτων που διέπραξε ως στρατιωτικός για λογαριασμό της χούντας του Πινοσέτ.

«Την πρώτη φορά που σκότωσα, έκλαψα... Την δεύτερη, μου άρεσε»

reyes-chile.jpg

Φωτογραφία του Guillermo Reyes Rammsy | La Estrella de Iquique

Η τηλεφωνική εξομολόγηση του ακροατή με το ψευδώνυμο «Αλμπέρτο» σε εκπομπή ραδιοφωνική εκπομπή στην Χιλή, ξεκίνησε με την εγκατάλειψη που ένιωθε μετά την διάλυση της σχέσης του με μια Ιταλίδα, για να καταλήξει με μια ανατριχιαστική ομολογία δεκάδων εγκλημάτων που διέπραξε ως στρατιωτικός για λογαριασμό της χούντας του Πινοσέτ.   
Ο άγνωστος τηλεφώνησε το απόγευμα της Τετάρτης στο πιο δημοφιλές ραδιοφωνικό talk show της Χιλής, το «Chacotero Sentimental» και εξομολογήθηκε στον οικοδεσπότη Roberto Artiagoitía ότι σκέφτεται να αυτοκτονήσει.
Αφού μίλησε για λίγο για μια ερωτική του σχέση που έληξε, άρχισε να περιγράφει μια σειρά εγκλημάτων, στα οποία είχε συμμετάσχει ή ήταν μάρτυρας ως στρατιώτης, μετά το πραξικόπημα του Αουγκούστο Πινοσέτ και την ανατροπή του προέδρου Σαλβατόρ Αλιέντε.
Επί 20 λεπτά ο «Αλβέρτος» ήταν αρκετά περιγραφικός και για το στάδιο της εκπαίδευσης του και για το τι έγινε στη συνέχεια:
«Συμμετείχα σε 18 εκτελέσεις... Τους πυροβολούσαμε στο κεφάλι και στη συνέχεια ανατινάζαμε τις σορούς με δυναμίτη. Μετά δεν έμενε τίποτα, ούτε η σκιά τους... Την πρώτη φορά [που σκότωσα κάποιον] έκλαψα, αλλά ο υπολοχαγός μου έλεγε: καλός στρατιώτης, καλός στρατιώτης, γενναίος στρατιώτης. Και μετά «μπάμ, μπάμ» ξανά. Την δεύτερη φορά μου άρεσε. Το ευχαριστήθηκα».
Παρότι ο άγνωστος δεν είπε ποτέ το όνομα του, εντοπίστηκε από τις αρχές, συνελήφθη και την Παρασκευή του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για τις δολοφονίες δυο μελών του Σοσιαλιστικού Κόμματος, τους Freddy Taberna Gallegos και German Palomino Lamas. Και οι δυο είχαν συλληφθεί από τις δυνάμεις ασφαλείας μετά το πραξικόπημα του 1973 και είχαν φυλακιστεί ως πολιτικοί κρατούμενοι στο διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης Pisagua. Δικάστηκαν από στρατοδικεία και εκτελέστηκαν στον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 1973 αντίστοιχα. Οι σοροί τους δεν βρέθηκαν ποτέ. 
Το πραγματικό όνομα του «Αλβέρτου» είναι Guillermo Reyes Rammsy, κατοικεί στην πόλη Valparaiso και είναι οδηγός ταξί ή λεωφορείου- οι πληροφορίες διίστανται.  
Υποστήριξε ότι αναγκάστηκε να σκοτώσει διότι οι διοικητές εκτελούσαν όσους δεν συμμορφώνονταν με τις εντολές. Αλλά δεν έδειξε να έχει μετανοιώσει για τίποτε, εμπλέκοντας  στην αφήγηση του τα ερωτικά του προβλήματα με τα εγκλήματα που είχε διαπράξει.
- «Και οι ευθύνες σου ως άνθρωπος»;, τον ρώτησε ο οικοδεσπότης Roberto Artiagoitía.
- «Εάν τους πιάναμε με όπλο επάνω τους, τους εξοντώναμε. Μπαμ, μπαμ, μπαμ», απάντησε ο Reyes «Πέντε σφαίρες και είχαν τελειώσει. Δεν ήταν και λευκές περιστερές - έπρεπε και εμείς να επιβιώσουμε»
Η σύλληψη του χαιρετίστηκε από τις οργανώσεις υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που αγωνίζονταν επί δεκαετίες να καταλάβουν πως ο στρατός εξαφάνιζε τα πτώματα των θυμάτων. Πάνω από τρεις χιλιάδες άνθρωποι δολοφονήθηκαν από την χούντα και περίπου 1.000 σοροί δεν έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα.  
Η κόρη του Μορίν, φέρεται να είπε στην εφημερίδα  La Estrella de Iquique ότι ο πατέρας της δεν είχε άλλη επιλογή, ότι επί 40 χρόνια κουβαλάει αυτό το μυστικό και ότι και αυτός είναι θύμα της χούντας όπως και οι πολιτικοί κρατούμενοι, αφού ήταν υποχρεωμένος υπό την απειλή της εκτέλεσης να κάνει αυτά που έκανε. 

Στο Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου: Πρώτη δύναμη το ΠΑΜΕ με αύξηση ψήφων και εδρών - Στην τελευταία θέση η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ!..




Στο Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου: Σημαντική νίκη για τους εργαζόμενους η πρωτιά των ταξικών δυνάμεων - Πρώτη δύναμη το ΠΑΜΕ με αύξηση ψήφων και εδρών - Στην τελευταία θέση η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ!...
Τους εργαζόμενους του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου που την ανέδειξαν σε πρώτη δύναμη χαιρετίζει με ανακοίνωσή της η «Αγωνιστική Συσπείρωση Υγειονομικών» ΠΑΓΝΗ, που στηρίζεται από το ΠΑΜΕ, στις αρχαιρεσίες του σωματείου των εργαζομένων στο ίδρυμα.
Πετυχαίνοντας ένα σημαντικό βήμα στην αλλαγή συσχετισμών υπέρ της ταξικής γραμμής στο σωματείο, αναδείχθηκε πρώτη δύναμη για το ΔΣ του σωματείου εκλέγοντας 4 έδρες και πρώτη δύναμη για το Νομαρχιακό Τμήμα της ΑΔΕΔΥ εκλέγοντας 5 αντιπροσώπους, ανεβαίνοντας σημαντικά σε ψήφους και ποσοστά.
Στην ανακοίνωσή της μεταξύ άλλων τονίζει: «Δώσαμε μια μεγάλη και δύσκολη μάχη και η νίκη είναι αφιερωμένη σε όλους τους συναδέλφους που δεν κατάθεσαν τα όπλα και συνεχίζουν να αγωνίζονται.
Η "Αγωνιστική Συσπείρωση Υγειονομικών" ΠΑΓΝΗ χαιρετίζει τους εργαζόμενους που την ανέδειξαν σε πρώτη δύναμη, αναγνωρίζοντας έτσι την προσπάθεια που κατέβαλε όλο το προηγούμενο διάστημα για την οργάνωση του αγώνα των υγειονομικών για την αντιμετώπιση των οξυμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν από την κλιμάκωση της επίθεσης κυβέρνησης - ΕΕ, στο πλαίσιο της πολιτικής εμπορευματοποίησης και υποχρηματοδότησης της Υγείας, διάλυσης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Οι συνάδελφοι δεν έσκυψαν το κεφάλι μπροστά στις πιέσεις που ασκήθηκαν, στάθηκαν απέναντι στη λογική που θέλει τους εργαζόμενους υποταγμένους, αναγνώρισαν και με την ψήφο τους τη σταθερή και αγωνιστική δράση όλων των συναγωνιστών που συσπειρώνονται με τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ και πλαισίωσαν το ψηφοδέλτιο της 'Αγωνιστικής Συσπείρωσης Υγειονομικών".
Έστειλαν και με αυτόν τον τρόπο μήνυμα σε κυβέρνηση, διοίκηση νοσοκομείου και Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ) ότι οι εργαζόμενοι του ΠΑΓΝΗ είναι αποφασισμένοι να βγουν μπροστά στους αγώνες και τις διεκδικήσεις για μια καλύτερη ζωή.
Δίνουμε υπόσχεση σε όλους τους συναδέλφους ότι θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να συσπειρωθούν όλοι οι εργαζόμενοι στο σωματείο και να πρωταγωνιστήσουν στους αγώνες για λύσεις σε παλιά και νέα προβλήματα. Ως πρώτη δύναμη στο ΔΣ θα βρεθούμε, όπως έχουμε βρεθεί και μέχρι σήμερα, στην πρώτη γραμμή των αγώνων.
Η πρωτιά των ταξικών δυνάμεων, των συνδικαλιστών που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, είναι μια σημαντική νίκη για τους εργαζόμενους, για την προάσπιση των συμφερόντων τους. Όμως ο προσανατολισμός του σωματείου, η δράση του, καθορίζεται κύρια από τη μαζική και αποφασιστική συμμετοχή των μελών του σε αυτή τη ρότα. Καλούμε τους συναδέλφους να συμμετέχουν μαζικά στο σωματείο, στη λειτουργία του, στη δράση του, για να διασφαλιστεί ουσιαστικά ο ταξικός προσανατολισμός του σωματείου, για να γίνει πραγματικό κάστρο ταξικού αγώνα!».
////
Τα αποτελέσματα:
Πρώτη δύναμη με αυξημένους ψήφους και έδρες αναδείχτηκε το ΠΑΜΕ στις εκλογές που διεξήχθησαν για τη Διοίκηση του Σωματείου Εργαζομένων στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου.

Συγκεκριμένα ψήφισαν 731 εργαζόμενοι και τα έγκυρα ήταν 699. Το 2013 είχαν ψηφίσει 887 και τα έγκυρα ήταν 845.
-- Η Αγωνιστική Συσπείρωση Υγειονομικών (ΠΑΜΕ) έλαβε 242 ψήφους και απέσπασε 4 έδρες. Είχε λάβει 185 ψήφους και είχε 2 έδρες.
-- Η ΔΑΚΕ έλαβε 141 ψήφους και 2 έδρες. Είχε λάβει 164 ψήφους και είχε 2 έδρες.
-- Η Δημοκρατική Συνεργασία (ΠΑΣΚΕ) έλαβε 118 ψήφους και 2 έδρες. Είχε λάβει 135 ψήφους και 2 ψήφους.
-- Η Παντιέρα Αγωνιστική Παρέμβαση (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) έλαβε 99 ψήφους και 2 έδρες.
--Το Μέτωπο Αλληλεγγύης (ΣΥΡΙΖΑ) έλαβε 98 ψήφους και 1 έδρα.

Το 2013 οι δύο τελευταίες παρατάξεις (ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ΣΥΡΙΖΑ) είχαν κατέβει μαζί και είχαν λάβει στο σύνολο 360 ψήφους και 5 έδρες.
http://www.902.gr/…/proti-dynami-pame-me-ayxisi-psifon-kai-…

1915 - 2015: μια ιστορική-επιστημολογική αποτίμηση της θεωρίας της σχετικότητας

ainstain.jpg

«Το φιλοσοφικό ‘‘στιλ’’ του Αϊνστάιν δυσχέρανε την κατανόηση και την αποδοχή της θεωρίας της σχετικότητας καθώς δεν ήταν λίγοι οι φυσικοί που θεωρούν ότι ο φιλοσοφικός στοχασμός σχετικά με τον χώρο και τον χρόνο δεν έχει θέση στη φυσική

Συντάκτης: Σπύρος Μανουσέλης

Στο προηγούμενο άρθρο (βλ. «Εφ.Συν.» 5-12-15) παρουσιάσαμε με τη βοήθεια του Αριστείδη Αραγεώργη τις πολυάριθμες επιστημονικές αλλά και επιστημολογικές εξελίξεις που επί έναν αιώνα πυροδότησε η διατύπωση της θεωρίας της σχετικότητας.
Ολοκληρώνοντας το τρίπτυχο αφιέρωμα για τα εκατό χρόνια από τη δημοσιοποίηση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, θα πρέπει να εξετάσουμε όχι μόνο γιατί οι πρωτοποριακές ιδέες του Αϊνστάιν αποδείχτηκαν τόσο γόνιμες επιστημονικά ώστε να αλλάξουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε σήμερα την πραγματικότητα και κάνουμε φυσική, αλλά και σε ποιο βαθμό αυτές επηρεάστηκαν ή ενδεχομένως περιορίστηκαν από τις ιστορικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις της εποχής του.
Στο σημερινό άρθρο θέλουμε να αναδείξουμε τις ιστορικές-εθνικές αλλά και τις φιλοσοφικές προκείμενες που διευκόλυναν ή, αντιθέτως, παρεμπόδισαν την επικράτηση των σχετικιστικών ιδεών.
Για τον σκοπό αυτόν, ζητήσαμε τη συμβολή του καθηγητή Θόδωρου Αραμπατζή, διακεκριμένου Ελληνα ιστορικού της επιστήμης, ο οποίος εδώ και πολλά χρόνια μελετά τις επιστημολογικές και ιστορικές προϋποθέσεις για την επικράτηση της σχετικιστικής και της κβαντικής φυσικής.
• Πολλοί πιστεύουν ότι μόλις εμφανίζεται μια μεγάλη θεωρητική ή πειραματική ανακάλυψη γίνεται σχεδόν αυτομάτως αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα. Ομως αυτό δεν συνέβη ούτε με την ειδική ούτε με τη γενική θεωρία της σχετικότητας. Πώς εξηγούνται τέτοιες «συντηρητικές» και φαινομενικά ανορθολογικές αντιδράσεις απέναντι σε μια τόσο ανανεωτική θεωρία;
Ο συντηρητισμός στην επιστήμη δεν είναι απαραίτητα ανορθολογική στάση.
Οι επικρατούσες επιστημονικές θεωρίες είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας και συστηματικής έρευνας και δεν ανατρέπονται εύκολα, ακόμη και αν αντιμετωπίζουν «ανωμαλίες», δηλαδή φαινόμενα ή πειραματικά αποτελέσματα που αδυνατούν να τα εξηγήσουν.
Μια νέα θεωρία μπορεί να επιλύει ορισμένα από τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η παλαιότερη, η αποδοχή της όμως έχει και κάποιο κόστος.
Για παράδειγμα, μπορεί να συγκρούεται με παγιωμένες και καλά τεκμηριωμένες πεποιθήσεις για τη φύση ή να μην είναι σε θέση να εξηγήσει όλα τα φαινόμενα που εξηγούσε η παλαιότερη θεωρία.
Η περίπτωση της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας (ΕΘΣ) δείχνει ξεκάθαρα πόσο περίπλοκη μπορεί να είναι η διαδικασία αποδοχής μιας νέας επιστημονικής θεωρίας.
Η θεωρία του Αϊνστάιν είχε ορισμένα πλεονεκτήματα σε σχέση με παλαιότερες θεωρίες για τα ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα σε κινούμενα σώματα: ήταν απλούστερη και βασιζόταν σε λιγότερες παραδοχές.
Ωστόσο, το κόστος αυτής της απλοποίησης ήταν μεγάλο.
Η ΕΘΣ κατέστησε περιττό τον αιθέρα, το μέσο που θεωρούνταν απαραίτητο για τη διάδοση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, και σχετικοποίησε το ταυτόχρονο: δύο συμβάντα που ήταν ταυτόχρονα για έναν παρατηρητή, δεν ήταν ταυτόχρονα για κάποιον άλλο που κινούνταν ως προς τον πρώτο.
Η απόρριψη του αιθέρα έκανε πολύ δύσκολη τη φυσική κατανόηση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων και η σχετικοποίηση του ταυτόχρονου ήταν επίσης ακατανόητη σε πολλούς επιστήμονες, όπως ο μεγάλος Ολλανδός φυσικός H.A. Lorentz.

Ο Αϊνστάιν μαζί με τον φυσικό Χ. Λόρεντζ | 
Επίσης, οι προβλέψεις της ΕΘΣ σχετικά με τη μεταβολή της μάζας των κινούμενων σωμάτων είχαν αρχικά διαψευστεί.
Μόνον αργότερα, στη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα, αποδείχθηκε ότι τα πειραματικά αποτελέσματα που υποτίθεται ότι είχαν διαψεύσει την ΕΘΣ ήταν λανθασμένα.
Συνεπώς, για αρκετά χρόνια οι αντιδράσεις στην ΕΘΣ ήταν δικαιολογημένες και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ανορθολογικές.
Ωστόσο, με τη γενική θεωρία της σχετικότητας (ΓΘΣ) τα πράγματα άλλαξαν. Οι επιτυχημένες προβλέψεις της ΓΘΣ, π.χ. για τη μετάπτωση του περιηλίου του Ερμή, και η γόνιμη εφαρμογή της στην κοσμολογία δεν άφησαν πολλά περιθώρια ορθολογικής κριτικής στους επικριτές της.
• Από το 1905 μέχρι το 1911 οι περισσότεροι Γερμανοί φυσικοί τήρησαν αρνητική ή και εχθρική στάση απέναντι στις ανατρεπτικές ιδέες της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας. Μόνο δυο-τρεις διάσημοι φυσικοί την υπερασπίστηκαν, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους. Την ίδια περίοδο οι πιο επιφανείς Γάλλοι, Βρετανοί και Αμερικανοί φυσικοί αντέδρασαν είτε με απόλυτη σιωπή είτε αρνούμενοι να αποδεχθούν τις πραγματικές της συνέπειες. Μήπως εντέλει οι εθνικές, πολιτισμικές και κοινωνικές διαφορές επηρεάζουν την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από όσο θέλουμε να πιστεύουμε;
Οπως ήδη ανέφερα, τα προτερήματα της ΕΘΣ σε σχέση με τις ανταγωνιστικές της θεωρίες ήταν αμφιλεγόμενα, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα.
Αυτό άφηνε περιθώρια για ορθολογικές διαφωνίες ανάμεσα στους φυσικούς. Ωστόσο, σε αυτές τις διαφωνίες έπαιξε πράγματι καθοριστικό ρόλο η εθνικότητα των φυσικών.
Στη Γερμανία, οι ηγετικές φυσιογνωμίες της επιστημονικής κοινότητας, όπως ο Max Planck και ο Arnold Sommerfeld, υποδέχθηκαν θετικά τη θεωρία του Αϊνστάιν.
Υπήρξαν, ωστόσο, και σημαντικές εξαιρέσεις, όπως οι νομπελίστες φυσικοί Philipp Lenard και Johannes Stark, που όμως είχαν πολιτικά και ιδεολογικά κίνητρα.
Στη Γαλλία, ίσως λόγω της καταλυτικής επιρροής του μεγάλου μαθηματικού, φυσικού και φιλοσόφου Henri Poincaré, ο οποίος αγνόησε επιδεικτικά τη θεωρία του Αϊνστάιν, η διείσδυση της θεωρίας της σχετικότητας ήταν εξαιρετικά αργή.

Ο μεγάλος Γάλλος μαθηματικός Α. Πουανκαρέ, ο οποίος αγνόησε σκανδαλωδώς τη θεωρία της σχετικότητας | 
Στη Βρετανία, πάλι, όπου ο αιθέρας ήταν κεντρικό στοιχείο της κοσμοθεωρίας και της πρακτικής των Βρετανών φυσικών, υπήρξε μεγάλη δυσκολία κατανόησης της νέας θεωρίας και έγιναν προσπάθειες αφομοίωσής της στη φυσική του αιθέρα.
Οσο για τις ΗΠΑ, εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε σημαντική παράδοση στη θεωρητική φυσική και τα παράδοξα στοιχεία της ΕΘΣ, όπως η σχετικότητα του ταυτόχρονου και η απόρριψη του αιθέρα, ήταν εξαιρετικά «δύσπεπτα» για πολλούς φυσικούς.
Από κάποιο σημείο και μετά, βέβαια, οι αρετές της θεωρίας της σχετικότητας ήταν ιδιαίτερα εμφανείς και δεν μπορούσαν να αγνοηθούν από τους πολέμιούς της.
Επίσης, η παλαιότερη γενιά των «κλασικών» φυσικών σταδιακά έφυγε από το προσκήνιο και η νεότερη γενιά δεν είχε καμία δυσκολία να αποδεχθεί τις ανατρεπτικές πτυχές της θεωρίας του Αϊνστάιν.
Η μόνη χώρα στην οποία ο Αϊνστάιν εξακολούθησε να έχει εχθρούς για μεγάλο διάστημα ήταν η Γερμανία.
Ωστόσο, αυτό σχετιζόταν περισσότερο με την εβραϊκή καταγωγή του και τις ριζοσπαστικές πολιτικές απόψεις του παρά με το περιεχόμενο των θεωριών του.
Σε κάθε περίπτωση, οι μεγάλες διαφοροποιήσεις στην πρόσληψη της θεωρίας της σχετικότητας σε διαφορετικές χώρες δείχνουν ότι κοινωνικοί και πολιτισμικοί παράγοντες είναι σημαντικοί για την αποδοχή μιας νέας θεωρίας.
• Εκτός όμως από τις εθνικές-πολιτισμικές μεταβλητές, στην αποδοχή κάθε σημαντικής επιστημονικής θεωρίας υπεισέρχονται και φιλοσοφικοί-επιστημολογικοί παράγοντες. Ποιες ήταν οι φιλοσοφικές προκείμενες που διευκόλυναν την ανάδυση των ανατρεπτικών σχετικιστικών ιδεών του Αϊνστάιν και σε ποιο βαθμό κάποιες αμιγώς φιλοσοφικές αντιρρήσεις δυσχέραναν την αποδοχή της;
Ο Αϊνστάιν είχε αξιόλογη φιλοσοφική παιδεία. Στα μαθητικά και φοιτητικά του χρόνια είχε μελετήσει τα έργα των Χιουμ, Καντ, Μαχ και Πουανκαρέ.
Είχε επηρεαστεί έντονα από τον εμπειρισμό του Χιουμ και την κριτική του Μαχ στη νευτώνεια αντίληψη του χώρου ως αυθύπαρκτης και απόλυτης οντότητας.
Η επιρροή του Χιουμ είναι εμφανής στην εργασία του Αϊνστάιν «Περί της ηλεκτροδυναμικής των κινούμενων σωμάτων» το 1905, όπου διατύπωσε την ΕΘΣ.
Ενα σημαντικό -ίσως το πιο σημαντικό!- τμήμα αυτής της εργασίας περιέχει μια οξυδερκή ανάλυση της έννοιας του χρόνου και, πιο συγκεκριμένα, του «ταυτόχρονου». Η κριτική ανάλυση θεμελιωδών εννοιών, όπως η έννοια του χρόνου, δεν ήταν τότε κάτι σύνηθες στη φυσική.
Η σύνθεση φυσικής και φιλοσοφίας αποτελεί ένα από τα πιο ρηξικέλευθα και γοητευτικά στοιχεία του έργου του Αϊνστάιν.
Οπως επισήμανε ο ίδιος προς το τέλος της ζωής του: «Η γνωσιολογία χωρίς την επιστήμη καταλήγει να είναι ένα κενό σχήμα. Η επιστήμη χωρίς τη γνωσιολογία -αν μπορούμε να διανοηθούμε καν κάτι τέτοιο- είναι πρωτόγονη και τελεί σε σύγχυση».
Ωστόσο, το φιλοσοφικό «στιλ» του Αϊνστάιν δυσχέρανε την κατανόηση και την αποδοχή της θεωρίας της σχετικότητας.
Δεν ήταν λίγοι οι φυσικοί που πίστευαν (και εξακολουθούν να πιστεύουν!) ότι ο φιλοσοφικός στοχασμός σχετικά με τον χώρο και τον χρόνο δεν έχει θέση στη φυσική.
Ο μεγάλος θεωρητικός φυσικός Lorentz, για παράδειγμα, υποστήριζε ότι στη φυσική είναι νόμιμο να χρησιμοποιούμε τις οικείες έννοιες του χώρου και του χρόνου, τις οποίες και θεωρούσε «απολύτως σαφείς».
Οπως έλεγε, «η αντίληψή μου για τον χρόνο είναι τόσο ξεκάθαρη που διακρίνω με σαφήνεια […] τι είναι ταυτόχρονο και τι όχι».
Η στάση του Lorentz είναι ενδεικτική της άρνησης πολλών φυσικών των αρχών του 20ού αιώνα να αποδεχθούν τη σχετικότητα του χρόνου, η οποία αντίκειται στον «αυτονόητο» χαρακτήρα του.
Ισως, γι’ αυτόν τον λόγο να υποτιμήθηκε αρχικά η εννοιολογική καινοτομία της ΕΘΣ, η οποία για αρκετά χρόνια θεωρούνταν μια απλή παραλλαγή της θεωρίας του Lorentz.

Ο Αΐνστάιν με τον ιδιοφυή μαθηματικό λογικιστή Καρτ Γκέντελ | 
• Πράγματι, το «στιλ» του Αϊνστάιν ως θεωρητικού φυσικού υπήρξε ένα ενδιαφέρον εμπόδιο για την αποδοχή των σχετικιστικών ιδεών. Πόσο πρωτοποριακό ήταν για την εποχή του αυτό το «προσωπικό» στιλ σκέψης και τι έχει απομείνει από αυτό στη νοοτροπία των σύγχρονων φυσικών;
Ορισμένες από τις μεγάλες επιστημονικές επαναστάσεις είχαν ως αφετηρία κάποιες «προσωπικές» ερμηνείες των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι καλά εδραιωμένες, μέχρι τότε, θεωρίες.
Για παράδειγμα, ο Κοπέρνικος, σε αντίθεση με την πλειονότητα των αστρονόμων του 16ου αιώνα, θεωρούσε ότι η πτολεμαϊκή αστρονομία είχε εκφυλιστεί σε ένα συνονθύλευμα αυθαίρετων τεχνικών για την πρόβλεψη των πλανητικών κινήσεων.
Κάτι παρόμοιο βλέπουμε και στην περίπτωση του Αϊνστάιν.
Το 1905, στην εργασία του για την ΕΘΣ, παρουσιάζει ως κεντρικό πρόβλημα της ηλεκτρομαγνητικής θεωρίας το γεγονός ότι η συμμετρία ενός ηλεκτρομαγνητικού φαινομένου δεν αντανακλάται στη θεωρητική του ερμηνεία.
Η εν λόγω «ασυμμετρία» ήταν απαράδεκτη για τον Αϊνστάιν, μολονότι δεν αποτελούσε ένα αναγνωρισμένο πρόβλημα στην κοινότητα των φυσικών.
Το προσωπικό «στιλ» του Αϊνστάιν στη φυσική ήταν απόρροια των επιστημολογικών του αναζητήσεων.
Ωστόσο, και άλλοι μεγάλοι φυσικοί των αρχών του 20ού αιώνα, όπως ο Max Planck, ο Niels Bohr και ο Erwin Schrödinger, είχαν φιλοσοφική παιδεία και συγκροτημένες φιλοσοφικές απόψεις σχετικά με την επιστήμη.
Κάτι που επίσης ίσχυε και για την αμέσως επόμενη γενιά φυσικών, που συμπεριλάμβανε τους πρωτεργάτες της κβαντικής μηχανικής, όπως ο Werner Heisenberg και ο Wolfgang Pauli.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως, τα πράγματα άλλαξαν. Το επίκεντρο της έρευνας στη φυσική μετατοπίστηκε γεωγραφικά στις ΗΠΑ, όπου κυριαρχούσε μια πιο πραγματιστική θεώρηση της επιστήμης, με έμφαση στην εμπειρική επάρκεια και την εργαλειακή χρησιμότητα των επιστημονικών θεωριών.
Η πλειονότητα των Αμερικανών φυσικών δεν διαπνεόταν από φιλοσοφικές ανησυχίες. Ορισμένοι, μάλιστα, είχαν μια εμφανώς απαξιωτική στάση απέναντι στη φιλοσοφία.
Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις των μεγάλων Αμερικανών φυσικών Richard Feynman και Steven Weinberg.
Στον μεν Feynman αποδίδεται η άποψη ότι η χρησιμότητα της φιλοσοφίας της επιστήμης για τους επιστήμονες είναι αντίστοιχη με τη χρησιμότητα της ορνιθολογίας για τα πτηνά!
Οσο για τον Weinberg, θεώρησε σκόπιμο να συμπεριλάβει στο βιβλίο του «Ονειρα για μια τελική θεωρία» (ελλ. εκδ. Κάτοπτρο, 1995) ένα κεφάλαιο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ενάντια στη φιλοσοφία»!
Ευτυχώς δεν υιοθετείται από όλους τους φυσικούς αυτή η αμιγώς πραγματιστική, υπολογιστική προσέγγιση.
Πολλοί αξιόλογοι ερευνητές καταφεύγουν σε φιλοσοφικούς προβληματισμούς σχετικά με τα εννοιολογικά θεμέλια των αναζητήσεών τους.
Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν οι έρευνες στην κοσμολογία, στη φυσική υψηλών ενεργειών ή στα πολύπλοκα συστήματα.
• Από τότε που έγινε ευρύτατα αποδεκτή από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα η γενική θεωρία της σχετικότητας παρουσιάζεται ως μια μεγάλη «επιστημονική επανάσταση». Γιατί, όμως, ορισμένοι αξιόλογοι ιστορικοί και φιλόσοφοι της φυσικής ισχυρίζονται ότι οι βασικές αρχές, ακόμη και οι έννοιες της θεωρίας του Αϊνστάιν, μολονότι ανανεωτικές ή και ριζοσπαστικές, δεν αποτελούν επανάσταση, μια ριζική ανατροπή του κυρίαρχου Παραδείγματος της «κλασικής» φυσικής;
Στις επιστημονικές επαναστάσεις, όπως εξάλλου και στις πολιτικές, υπάρχουν στοιχεία ρήξης αλλά και στοιχεία συνέχειας με το παρελθόν.
Οι νέες επαναστατικές θεωρίες ανατρέπουν τις παλαιότερες, ωστόσο γεννιούνται μέσα από αυτές. Είτε διότι ενσωματώνουν τμήματά τους είτε γιατί επιλύουν προβλήματα που δημιούργησαν οι παλαιότερες.
Η ΓΘΣ προέκυψε από την προσπάθεια του Αϊνστάιν να επεκτείνει την αρχή της σχετικότητας σε μη αδρανειακά συστήματα (επιταχυνόμενα ή επιβραδυνόμενα).
Στις επίμονες και επίπονες προσπάθειες του Αϊνστάιν, από το 1907 έως το 1915, για τη συγκρότηση της νέας θεωρίας, καθοδηγητικό ρόλο έπαιξε ένα αίτημα συνέχειας: η νέα θεωρία έπρεπε να συμφωνεί με τη νευτώνεια θεωρία στο πεδίο ισχύος της τελευταίας!
Εντούτοις, το αποτέλεσμα αυτής της πορείας ήταν μια νέα εικόνα του κόσμου που διέφερε ριζικά από το νευτώνειο πρότυπο.
Οπως και εσείς εξηγήσατε στο πρώτο άρθρο αυτού του αφιερώματος, ο χώρος και ο χρόνος έπαψαν να θεωρούνται ανεξάρτητοι από την ύλη, και η βαρύτητα, από μυστηριώδης δύναμη εξ αποστάσεως που δρα ακαριαία, επανερμηνεύθηκε ως αποτέλεσμα της παραμόρφωσης του χωροχρόνου από την ύλη και ως «δύναμη» που διαδίδεται με την ταχύτητα του φωτός.
Επιπλέον, η ΓΘΣ εξηγούσε φαινόμενα που η νευτώνεια φυσική δεν μπορούσε να εξηγήσει, όπως το μέγεθος της μετάπτωσης του περιηλίου του Ερμή, και προέβλεπε νέα φαινόμενα, όπως η καμπύλωση του φωτός όταν διέρχεται κοντά από σώματα με μεγάλη μάζα και η επιβράδυνση του χρόνου από τη βαρύτητα.
Η επιβεβαίωση της καμπύλωσης του φωτός το 1919, κατά τη διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης, έκανε τον Αϊνστάιν παγκόσμια διασημότητα μέσα σε λίγες μέρες.
Οσο για την επιβράδυνση της ροής του χρόνου από τη βαρύτητα, είναι πλέον φαινόμενο με τεχνολογικές εφαρμογές, όπως π.χ. τα GPS, που έχουν ενσωματωθεί στην καθημερινή μας ζωή.
Από μια άλλη άποψη, η ΓΘΣ, λόγω του αιτιοκρατικού της χαρακτήρα, εντάσσεται στο πλαίσιο της κλασικής φυσικής, σε αντίθεση με την κβαντική θεωρία που έχει πιθανοκρατικό χαρακτήρα.
Η ενοποίηση αυτών των δύο θεωριών παραμένει ένα από τα μεγάλα ανοιχτά προβλήματα της φυσικής.

Ποιος είναι

Ο Θόδωρος Αραμπατζής είναι καθηγητής στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου διδάσκει ιστορία και φιλοσοφία των φυσικών επιστημών.
Πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Princeton, εν συνεχεία ήταν μεταδιδακτορικός υπότροφος στο ΜΙΤ και επισκέπτης ερευνητής στο Max Planck Institute for the History of Science στο Βερολίνο.
Είναι συγγραφέας του βιβλίου «Representing Electrons» (University of Chicago Press, 2006), και συνεπιμελητής των «Kuhn’s The Structure of Scientific Revolutions Revisited» (Routledge, 2012) και «Relocating the History of Science» (Springer, 2015).
Σε συνεργασία με τον Κώστα Γαβρόγλου επιμελήθηκαν δύο σημαντικές ανθολογίες: «Ο Αϊνστάιν και η Σχετικότητα» (εκδ. Π.Ε.Κ.), και «Η Κρίση στη Φυσική και η δημοκρατία της Βαϊμάρης: η πολιτισμική ιστορία της κβαντικής θεωρίας» (εκδ. Π.Ε.Κ.).
_____________